TGDF’den ‘sınır kapıları’ uyarısı

Çin’de ortaya çıkan yeni tip koronavirüs (covid-19) salgınının sıçradığı ve Çin’den sonra en fazla ölümün yaşandığı İran’dan Türkiye’ye uçuşlar durdurulurken, kara ve demiryolu geçişleri de geçici olarak kapatıldı. İran ile Türkiye arasındaki Van Kapıköy, Ağrı Gürbulak ve Hakkari Esendere Gümrük Kapıları ile Iğdır üzerinden Nahcıvan Özerk Bölgesi’ne açılan Dilucu sınır kapısının kapatılması, İran’ın aynı zamanda Orta Asya’ya açılan kapı olması nedeniyle Türkiye’nin ihracatını da doğrudan etkileyen bir önlem oldu.
Komşu ülke İran’ın ardından Koronavirüs Bilim Kurulu’nun önerisiyle 1 Mart itibariyle de Irak’a da uçuşlar durduruldu, tek karayolu geçişi olan Habur Sınır Kapısı da geçici olarak kapatıldı.
Kopuz: “Irak ve İran, gıda sektörümüz için önemli pazarlar”
Sınır kapılarının kapatıldığı Irak ve İran’ın tarım ve gıda dış ticaretindeki önemine dikkat çeken Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) Başkanı Şemsi Kopuz, her iki ülkeye tarımsal ürün ticaretine ilişkin son verileri paylaştı. Kopuz, şu bilgileri verdi:
“TÜİK verilerine göre, 2019 yılında Irak, Türkiye’nin tarımsal ürün ihracatında 2,4 milyar dolarla ilk sırada yer aldı. Aynı dönemde Irak’tan ithalatımız ise 5,8 milyon dolar oldu. Ocak 2020’de Irak’a ihracat tutarı 241 milyon 992 bin dolar, ithalat tutarı ile 1 milyon 375 bin dolar olarak gerçekleşti.
Irak’a en önemli ihraç ürünlerimiz; buğday unu, tavuk eti, gofret ve waffle, yumurta, ekmekçilik ürünleri, sakatat, bisküvi, çikolatalı ürünler, sıvı yağ karışımları, rafine Ayçiçek yağı, diğer hazır gıdalar, makarna, bulgur, çikolata, konserve, domates, konserve zeytin, şekerli mamuller, bira, peynir, süt tozu, kakaolu gıdalar, gazoz, konserve et, margarin, konserve patates, irmik, kültür mayaları, ekmek ve içme sütü Irak’tan ithalatımızda ise tavuk eti, hurma, sakatat, konserve zeytin ve kuru kayısı, ilk beş ürün oldu.
İran’a 2019 yılında tarımsal ürün ihracatımız 272 milyon 547 bin dolar, ithalatımız ise 35 milyon dolar oldu. Ocak 2020’de İran’a 18 milyon 657 bin dolarlık ihracatımıza karşılık, 24 milyon 693 bin dolarlık ithalat yaptık.
İran’a ihracatta sigaralık tütün, soya yağı, kakao tozu, kakao yağı, nohut, soya küspesi, zeytinyağı, ham Ayçiçek yağı, tohumluk mısır, rafine palm yağı, diğer hazır gıdalar, yumurta, kahveli hazır gıdalar, kakao hamuru, gofret ve waffle, kakao, tavuk eti, çikolata, bisküvi, diğer çikolatalar, sakızlı ve jöleli şekerli mamuller öne çıkarken; İran’dan badem içi, et ve sakatat unları, hurma, karpuz, buğday glüteni ve ceviz içi ithal ediyoruz.
“Koronavirüs riskine karşı sınırların kapatılması ihracatımızı vuracak”
Kopuz verilerin, özellikle tarımsal ürün ihracatında ilk sırada yer alan Irak’a açılan tek sınır kapısı olan Habur’un kapatılmasının, sektör ihracatının için olumsuz sonuçlar doğurabileceğini ortaya koyduğunu belirterek, şunları belirtti: “Dünyanın başını ağrıtan koronavirüse karşı önlem almak, hiç şüphesiz önemli. Ancak Türkiye’nin yanı başındaki Irak ve İran pazarları bizim için çok önemli. Nitekim İran’la sınır kapılarının kapatılmasıyla başlayan süreç, gıda ve içecek ihracatımızı etkilemeye başladı. Bağlantılar yapılmış, hatta ürünler tırlara yüklenip, yola çıkartılmış ama Irak’a giriş yapamıyor. Ara bölgede şoför ve çekici değişimi gibi formüller üzerinde duruluyor ama bunların da ne ölçüde çözüm olacağı kuşkulu.
TGDF Başkanı olarak buradan sayın bakanlara, yetkililere bir çağrıda bulunuyorum. Virüs tehlikesi geçene ve sınır kapıları açılarak ihracatımız normal seyrine dönene kadar sektörün muhtemel zararını gidermeye yönelik çalışma yapılmasını istiyoruz. Yoksa ne zamana kadar süreceğini hiç kimsenin bilmediği koronavirüs riski nedeniyle sınırların kapatılması, sektör için büyük olumsuzluklara yol açacaktır.”