Yasal süreçle birlikte faizsiz finansman sektöründe şirket sayısının 38’den 10’a ineceği belirtiliyor. Böylece sistemde ev ve araba almak için bekleyen 350 bin kişiden, 40 binin sistem dışına çıkacağı öngörülüyor. Kişilerin sistemdeki paraları ise ilk etapta tasfiye edilen şirketin mal varlığından karşılanacak. Mal varlığı yoksa çıkanlar diğer şirketler arasında dağıtılacak.
Yasal düzenleme sonrası şirketlere asgari 100 milyon lira şartı getirilmesiyle birlikte faizsiz ev otomobil sektöründe birleşmeler başladı.
38 şirketin olduğu sektörde birleşmelerin BDDK’nın belirlediği 6 ay için içerisinde tamamlanmasıyla sektördeki şirket sayısının 10’a ineceği kaydediliyor. Halihazırda ev ve araba almak için sistemde 350 bin kişi bulunuyor. Ancak havuzdakilerin yüzde 10’unun intibak sürecini geçemeyen şirketler nedeniyle sistem dışına çıkacağı öngörülüyor. Bu sayı ise yaklaşık 40 bin olarak ifade ediliyor. Bu kişilerin sistemde biriken ödemeleri ilk etapta süreci geçemeyen şirketlerin malvarlığından karşılanacak. Şirketin mal varlığı yetersiz ise buradaki müşterilerin yaptıkları ödemeler karşılanmak koşuluyla diğer faizsiz tasarruf şirketleri arasında dağıtılacak.
“Kimse mağdur olmayacak”
Türkiye Yapı Tasarruf Finansman Derneği Kurucu Genel Başkanı ve Finansevim Yönetim Kurulu Başkanı Serdar Kolo, yasayla getirilen ve 7 Nisan’da sona eren BDDK intibak planı başvuruları için, 23’ünün tek başına 12’sinin 5 şirket çatısı altında birleştiğini, birleşmeler sonrası toplam 28 şirketin başvurduğunu belirtti. Bu süreci başarı ile geçenlerin devletten lisans hakkı alarak faaliyetlerini sürdürebileceklerini kaydeden ve 10’a yakın firmanın süreci atlatmasını beklediklerini dile getiren Kolo şöyle konuştu: “Burada süreci geçemeyen şirketlerin başına TMSF yönetici atacak. Eğer iyileştirilme olmasa bu şirketlerin sisteminde olan kişilerin alacaklarına karşılık ilk etapta şirketin malvarlığından ödemleri yapılacak. Ancak mal varlığı karşılamayan şirketlerin müşterileri ise sistemdeki diğer şirketler arasında paylaşılacak. Burada kişilerin içerdeki birikimleri de esas alınarak devir işlemi yapılacak. Bu şekilde 40 bin kişinin dağıtılmasını bekliyoruz. Belki ilk geçiş sürecinden dolayı geçici bir mağduriyet olabilir. Ama nihai olarak iş bittiğinde sistemde katılanlar mağdur olmayacak.” Kolo, tasarruf finansman kurumlarının çalışma koşullarını düzenleyen yasa ve yönetmelikle birlikte sektörün gerçek dışı vaatlerden ve haksız rekabetten kurtulacağını söyledi.
“Birikimler düşük”
Fuzul Ev Yönetim Kurulu Başkanı Eyüp Akbal’da intibak sürecine giren her firmanın bu süreci geçemeyebileceğine vurgu yaptı. “Bizim tahminimiz 10 firmanın bu süreci geçip sektörde kalacağı yönünde” diyen Akbal, diğerlerinin ise bu firmaların çatısı altına gireceğini söyledi. Şartları uymayanların ise TMSF tarafından değerlendirmeye alınıp tasfiye edileceğini aktaran Akbal, “Bu firmaların önemli bir kısmı 2019 ve sonrasında kurulduğu için çok fazla müşterileri yok. Ayrıca kişilerden en fazla 12 aylık taksit almışlar. Burada eğer şirket sahibinin mal varlığı varsa sistemdeki kişilerin ücretleri buradan karşılanacak” dedi. Halihazırda 350 bin kişinin yer aldığı pazarın yüzde 95’inin ilk 10 içindeki firmanın elinde olduğunu kaydeden Akbal, “Bu nedenle sistem dışında kalacak kişi sayısı da az” diye konuştu. “Ancak bundan sonraki süreçte sistemdeki müşterilerin tasarruflarına devlet tarafından bir garanti verilmiyor” diyen Akbal, yeni dönemde BDDK’nın sadece denetim ve düzenlemeyi üstleneceğini söyledi.
“1 ayda başvurular incelenir”
Toplam 35 firmanın başvuruda bulunduğunu, bunlardan 7 adedinin diğer firmalarla birleşmek için başvuruda bulunduğunu aktaran Katılımevim Genel Müdürü Ahmet Özcan, “Beklentimiz yaklaşık 1 aylık bir sürede BDDK’nın başvuruları inceleyerek intibak için süre tanınacak firmaları belirleyeceği şeklinde. Bu aşamada kaç firmaya süre verileceğini BDDK’ya sunulmuş olan planların gerçekçiliği belirlemiş olacak. Sektördeki bilgimize dayalı olarak bir tahminde bulunursak 10-15 arası firmanın gerçekçi bir plan sunabileceğini tahmin ediyoruz” diye konuştu. Sonrasında bu firmaların durumlarını 6 ay içinde kanun ve yönetmelikte belirtilen kaidelere uygun hale getirerek lisanslama işlemlerinin yapılmasını beklediklerini anlatan Özcan, “Elbette bu noktada da süreci tamamlayamayan firmalar olması muhtemel. Tasarruf Finansman yöntemiyle ev-araba almak için girişimde bulunan müşterilerin yüzde 95 civarı sektörün ilk 10 firmasında olduğundan dengeli bir intibak süreci olacağını tahmin ediyoruz” açıklamasını yaptı. İntibak planları kabul görmeyen firmalar için kanunda belirlenen tasfiye işlemleri uygulanacağını kaydeden Özcan, “Bu bağlamda BDDK’nın da 08.04.2021 tarihli basın açıklamasında uyardığı şekilde vatandaşlarımızın bu süreçte katılım sağlayacakları firmayı çok iyi araştırarak seçmeleri önemli. Katılımevim olarak süreçle ilgili olarak çok hızlı aksiyon alıp hazırlıklarımızı tamamladığımızdan ötürü yasanın çıkmasıyla birlikte katılımcı sayımızda ciddi bir artış yaşamaktayız” diye konuştu.
Düzenleme sonrası büyüme daha da hızlanacak
Faizin yükseldiği dönemde sektöre talebin arttığını aktaran Fuzul Ev Yönetim Kurulu Başkanı Eyüp Akbal, yıllık 50 ila 60 bin arasında konut tesliminin yapıldığı pazarın sadece yasal düzenleme sürecinin ortaya çıktığı şubat ayında belirsizlik nedeniyle bir duraksama yaşadığını söyledi. Ancak 7 Nisan’da intibak sürecinin devreye girmesiyle firmaların da şubelerini artırmaya başladığını belirten Akbal, “Sektörün bu yıl yüzde 15 ila 20 arasında büyümesi bekleniyor. Gelecek yıldan itibaren ise büyümenin daha hızlanmasını bekliyoruz” açıklamasını yaptı.