Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (DOKA) ile ulusal ve uluslararası paydaşları tarafından yürütülen ’Mavi Ekonomi’nin geliştirilmesinin amaçlandığı Blue Gates Projesi açılış toplantısı Trabzon’da yapıldı.
Açılış törenine Trabzon Valisi Aziz Yıldırım, DOKA Yönetim Kurulu Başkanı ve Gümüşhane Valisi Aydın Baruş, DOKA Genel Sekreteri Kemal Akpınar, Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası (TTSO) Başkanı Erkut Çelebi, protokol üyeleri ve Türkiye ile proje ortağı ülkelerden bilim insanları katıldı.
Toplantıda konuşan Trabzon Valisi Aziz Yıldırım, Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı’nın liderliğinde yürütülecek olan projenin bölgemizin mavi ekonomi potansiyelini güçlendirme yolunda önemli bir adım olduğunu söyledi. Vali Yıldırım “Bölgemiz, Türkiye’nin deniz ürünleri üretimi ve ihracatında önemli bir merkezdir. 2023 yılı itibarıyla ülkemizde avlanan deniz ürünlerinin yüzde 61’inin TR90 Bölgesi’nden karşılanıyor olması, su ürünleri sektöründeki liderliğimizi net bir şekilde ortaya koymaktadır. Bunun yanı sıra, bölgemiz Türk Somonu ihracatında Türkiye genelinde yüzde 40 payla ikinci sırada yer almaktadır. Blue Gates Projesi, bu güçlü temeller üzerine inşa edilmiştir. Bu proje kapsamında geliştirilecek balık hastalıkları hızlı tanı kiti ve ortak laboratuvar çalışmaları, sadece deniz ürünleri sektörümüzü güçlendirmekle kalmayacak, aynı zamanda bilimsel iş birliğinin ne denli somut sonuçlar üretebileceğini de gösterecektir" dedi.
DOKA Yönetim Kurulu Başkanı ve Gümüşhane Valisi Aydın Baruş ise "TR90 bölgesinin stratejik öncelikleri arasında balıkçılık, su ürünleri yetiştiriciliği, deniz ulaştırma, yenilenebilir mavi enerji, kıyı turizmi, deniz biyoteknolojisi, gemi inşası gibi mavi ekonomi sektörlerinde üretimde katma değerin artırılması, yatırım ortamının iyileştirilmesi, ihracatın arttırılması, işletmelerin değişen koşullara uyum kabiliyetlerinin geliştirilmesi, işbirliği kültürünün geliştirilmesi, yeşil dönüşüm uygulamalarının yangınlaştırılması hedeflenmektedir. Blue Gates projesinin de bu hedeflere katkı sunacağına eminiz. Projenin uygulanmasında katkı veren herkese teşekkür ediyorum" diye konuştu.
DOKA Genel Sekreteri Kemal Akpınar da yaptığı konuşmada "Mavi ekonomi, okyanus ve deniz tabanlı ekonomik faaliyetlere yönelik bütüncül ve sürdürülebilir bir yaklaşım olarak tanımlanıyor. Burada su ürünleri sektörünün sürdürülebilir balıkçılık uygulamalarıyla üretim, ihracat ve istihdam kapasitenin artırılması ve katma değerinin yükseltilmesi de önem arz ediyor; mavi bayraklı plajlar gibi çevre dostu kıyı turizm uygulamaları da. Yine gemi inşa ve tersanecilik alanında yeşil teknolojilerin ve döngüsel ekonominin kullanımı, deniz taşımacılığı ve liman faaliyetlerinde ise düşük emisyonlu altyapıya geçiş ve lojistik optimizasyonu da mavi ekonomi kapsamında değerlendirilebilecek hususlardır" şeklinde konuştu.
“Türk Somonunu Türkiye’nin dünyadaki önemli bir markası haline getireceğiz”
TTSO Başkanı Erkut Çelebi ise son yıllarda su ürünleri üretimi konusunda büyük bir aşama kaydettiklerini hatırlattı. Çelebi "2000’li yılların başında 150 milyon dolar civarında olan su ürünleri üretimi sektörünün hacmi şu anda 1.5 milyar dolar seviyesine ulaşmış durumda. Karadeniz Bölgesinde somon ön plana çıkıyor. Levrek ve çupra da var. Somon Karadeniz’i sevdi, Karadeniz de somonu sevdi. Dünyadan da kalitesiyle büyük talep görüyor. Somon yetiştiriciliğinin geliştirilmesi için bazı projelerimiz var. Özellikle deniz suyu sıcaklığından daha az etkilenmesi, dolayısıyla denizde daha uzun süre tutup daha fazla büyümesini sağlamak amacıyla çalışmalar yürütüyoruz. Nasıl Somon Norveç’in bir markası ise inşallah Türk Somonunu da Türkiye’nin dünyadaki önemli bir markası haline getireceğiz. Tabii ki yalnız somon değil. Bunun yanında levrek için de Amerika ve Kanada’dan çok büyük oranda levrek talebi var. Şu anda Norveç’in somon ihracatı 10 milyar dolar seviyelerinde. Türkiye’nin yaklaşık 7 katı. Amacımız Norveç’i yakalamak. Bu nedenle somon ihracatından kazandığımız parayı teknolojiye yatırmamız, sektörü geliştirip büyütmemiz gerek. Bu konuda da firmalarımızın önemli yatırımları var. Diğer taraftan yetiştirilen somonun işlenmesi konusunda da sektör her geçen gün gelişiyor. En önemli amacımız somon ve diğer su ürünleri üreticilerinin bir arada bulunacağı Su Ürünleri İhtisas Organize Sanayi Bölgesini kurmaktır. Ayrıca şu anda ithal ettiğimiz somon yumurtası ve yavrusu üretimi yapılacak olan bir tesis kurulması için projemiz vardı. Ancak döviz kurumdaki artış nedeniyle Bu proje yapılamayacak duruma geldiği için iptal oldu. Şimdi çok önem verdiğimiz bu konuda da yeni bir proje hazırlamak istiyoruz. Bu anlamda da destek bekliyoruz" ifadelerini kullandı.
Başkan Çelebi, Türkiye’de somon tüketiminin artırılması gerektiğini de vurgulayarak, "Türkiye’de kişi başına balık tüketimi 8 kilogram civarında. Yunanistan’da 20, Almanya, İspanya, Portekiz’de 30, Japonya’ds 60 kilogram civarında. Türkiye’de balık yeme oranını arttırmamız gerek" ifadesini kullandı.
Blue Gates Projesi
Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı liderliğinde yürütülen ve "Karadeniz Havzası’nın Mavi ve Akıllı Dönüşümünü Güçlendirme" hedefini taşıyan Blue Gates projesi, Avrupa Birliği’nin Interreg VI-B NEXT Karadeniz Havzası Programı kapsamında hayata geçiyor.
Proje, Karadeniz Havzası’ndaki inovasyon ve araştırma kapasitesini artırarak, mavi ekonomi alanında sürdürülebilir ve yenilikçi çözümler sunmayı hedefliyor. 30 ay sürecek olan proje, Romanya, Bulgaristan, Türkiye ve Ukrayna iş birliğiyle, bölgesel ve uluslararası düzeyde büyük bir sinerji oluşturmayı amaçlıyor.