Mesajlaşma uygulaması Telegram'ın kurucusu ve Üst Yöneticisi (CEO) Pavel Durov'un Fransa'da gözaltına alınması, Rus basınında geniş yankı uyandırırken özellikle veri güvenliğine dair tartışmaları da beraberinde getirdi.
Fransız ve Rus basınında yer alan haberlerde 24 Ağustos'ta Bakü'den Fransa'ya geçen Durov'un Paris'teki Le Bourget Havaalanı'na özel jetiyle iniş yaptıktan sonra gözaltına alındığı belirtildi.
Durov'un neyle suçlandığına dair henüz resmi açıklama yapılmazken Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov da bu nedenle sürece dair yorumda bulunmak için erken olduğunu belirtti.
Telegram, Rusya'da özellikle X, Facebook, YouTube ve Instagram gibi sitelere erişim engeli de getirilmesiyle sosyal medya alanında son dönemde hızla en popüler platform haline geldi.
Rusya ve Ukrayna gibi ülkelerdeki çoğu resmi kurumun da duyurular yapmak için kullandığı platform, Ukrayna Savaşı ve İsrail'in Gazze saldırılarına ilişkin yaşanan gelişmeler ve bilgi akışı için de kritik öneme sahip görülüyor.
Kullanıcılarının ifade özgürlüğü ve gizliliği konusunda devletlerle yoğun şekilde mücadele ettiğine dair sıklıkla açıklamalarda bulunan Durov, son olarak ABD hükümetinin kendisine ulaşarak bu konularda baskı yaptığını söylemişti.
2014'te Rusya'yı terk ederek Dubai'ye yerleşen Durov'un gözaltına alınması, dünya çapında kullanıcı sayısı 1 milyara yaklaşan Telegram ile ilgili çeşitli tartışmaları gündeme getirdi.
Durov'un Bakü ziyareti dikkati çekti
Rusya'nın önde gelen gazetelerinden Kommersant'ta yer alan haberde Telegram kullanıcılarının veri ve yazışmalarının platformun sunucularında saklandığına ve şifreleme anahtarlarının paylaşılması halinde üçüncü tarafların bu verilere erişebileceğine işaret edildi.
İstihbarat kurumlarının Telegram'daki gizli sohbet odalarına erişmek istediği ifade edilen haberde, bunun sağlanması için de deşifre yapmak amacıyla özel anahtarın gerektiği kaydedildi.
Siyasi analist Dmitriy Dirze ise gazete için kaleme aldığı makalede Durov'un Paris'e Bakü'den gitmesine dikkati çekti.
Azerbaycan'ın Fransa ile ilişkilerinin iyi olmadığını vurgulayan Dirze, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in de Durov ile aynı günlerde Bakü'de bulunduğuna işaret etti.
Rus yetkililerin Durov'u sahiplenerek Fransa'yı sert dille eleştirdiğini kaydeden Dirze, Durov'un verilere erişim sağlayan anahtarı ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatına (CIA) temin etmesinin ise "son derece tatsız bir durum" olacağını vurguladı.
Veri güvenliğine yönelik endişeler
Teknoloji uzmanı Eldar Murtazin, Mobile-Review için kaleme aldığı makalede Telegram'ın artık yatırım için para bulmakta zorlanacağını belirtti.
Gelecek aylarda Telegram'ın önemli ekonomik zorluklar yaşamaya başlayacağını ifade eden Murtazin, "Durov'un gözaltındayken çeşitli teklifler alacağını varsaymak zor değil. Onları kabul edip etmeyeceği ise alacağı ceza oranına göre dolaylı işaretlerle anlamlandırılabilir." yorumunda bulundu.
Rus RBK gazetesine konuşan Yüksek Ekonomi Okulundan Alen Dyuflo ise Durov'un hukukiden ziyade siyasi gerekçelerle gözaltına alındığı yorumunu yaptı.
Durov'un tutuklanması ve soruşturma geçirmesi için Fransa'nın şirket evrakına erişmesi gerektiğine işaret eden Dyuflo, Telegram ofisinin ise Birleşik Arap Emirlikleri'nde bulunduğuna dikkati çekti.
Komsomolskaya Pravda gazetesine değerlendirmelerde bulunan teknoloji uzmanı İlya Korşunov, Durov'un verilere erişim sağlayan anahtarı üçüncü taraflara verse bile platformdaki gizli konuşma gruplarına erişim sağlanamayacağını savundu.
Sadece genel konuşma gruplarının etkileneceğini belirten Korşunov, "Uçtan uca şifreleme kullanan Telegram'daki sohbetlere yani yazışmalara yalnızca gizli sohbetin katılımcıları erişilebilir." değerlendirmesinde bulundu.