İspanya'nın doğusundaki Katalonya özerk yönetiminde, 'Diada' adıyla her 11 Eylül'de kutlanan Katalan milli günü, son 10 yılda olduğu gibi bu yıl da bağımsızlık yanlısı girişimlere sahne oldu.
Katalonya'nın İspanya'dan ayrılması taleplerini ilk kez yüksek katılımla 11 Eylül 2012'de Barselona sokaklarına taşıyan bağımsızlık yanlısı sivil toplum örgütleri bugün de "Mücadele edeceğiz ve bağımsızlığı kazanacağız." sloganıyla kent merkezinde büyük bir gösteri organize etti.
Gösteri, geçen yıllarda olduğu gibi, 1714 yılında dönemin İspanya Kralı 5. Felipe'ye ait orduların Barselona'ya girmesi ve kentin bağımsızlığını kaybetmesine atfen saatler 17.14'ü gösterdiğinde başladı.
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınından dolayı katılımın geçen yıllara göre biraz daha düşük olmasına rağmen Katalonya bayrakları ile yürüyen binlerce Katalan'ın bağımsızlık taleplerini yinelediği görüldü.
Katalonya'da 1 Ekim 2017'de yapılan yasa dışı referandum ve bağımsızlık yanlısı girişimler nedeniyle 1328 gün tutuklu kaldıktan sonra 22 Haziran'da İspanyol hükümetinin kısmi af kararıyla serbest kalan 9 Katalan siyasetçi ise 4 yıl sonra ilk kez Diada kutlamalarına katıldı.
Bu yılki Diada'da merkezi hükümet ile Katalonya özerk yönetim hükümeti arasında gelecek hafta başlayacak diyalog masası toplantıları öne çıktı.
Katalonya özerk hükümet başkanı Pere Aragones, Diada dolayısıyla Katalan halkına hitaben yaptığı konuşmada, "Hiçbir şekilde vazgeçilemez, demokratik bir talep olan referandumu (bağımsızlık referandumu) gerçeğe dönüştürene kadar yorulmak bilmeden çalışacağım. Sokakların gücünü, İspanyol hükümeti ile yapılacak müzakerelerin masasına taşımalıyız." dedi.
Aragones, Katalonya'daki bağımsızlık yanlısı siyasi partilere, diyalog masasındaki müzakereler karşısında "birlik olmaları" çağrısını yaptı.
Diğer yandan İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Katalan milli günü dolayısıyla resmi Twitter hesabından yayılmadığı mesajda, "Yeniden birlikte olmanın, sevginin ve uzlaşının bize rehberlik ettiği bir Diada için. Bizi birleştirenlere doğru ilerliyoruz. İlerici bir geleceğe doğru kararlı bir şekilde ilerleyen, pozitif bir Katalonya için çalışıyoruz." ifadelerini kullandı.
Bu arada İspanyol milliyetçisi aşısı sağ görüşlü Vox partisinin Katalonya'daki lideri İgnacio Garrida ise "Diada kutlamalarının artık İspanyol karşıtlığına ve yabancı düşmanlığına dönüştüğünü" savundu.
Barselona'da devam eden gösterilerde olası taşkınlıklara karşı Katalonya yerel polisi geniş güvenlik önlemleri aldı.
Katalonya'daki süreç
Katalonya'da bağımsızlık yanlısı siyasi girişimler, 2012'de başlamış ve dönemin Katalonya özerk hükümet başkanı Artur Mas'ın öncülüğünde 9 Kasım 2014'te yasa dışı ilk bağımsızlık yanlısı halk oylaması yapılmıştı.
Ardından 12 Ocak 2016-28 Ekim 2017'de Katalonya Özerk Hükümet Başkanı olarak görev yapan, halihazırda Avrupa parlamenteri olan ve İspanya'da hakkında yakalama ve tutuklama emri bulunan Carles Puigdemont'un liderliğinde 1 Ekim 2017'de, Anayasa Mahkemesinin iptal kararına rağmen yasa dışı bağımsızlık referandumu gerçekleşmişti.
Katalonya özerk yönetim parlamentosu da 27 Ekim 2017'de "açıklanması ertelenen, tek taraflı bağımsızlık deklarasyonunu" kabul etmiş ve aynı gün İspanya Senatosunda alınan ve Anayasa'nın 155. maddesinin uygulandığı kararla Katalonya'nın özerk hakları geçici olarak merkezi hükümete devredilmişti. Bu gelişmelerin ardından İspanya mahkemelerinden kaçan Puigdemont ve 6 eski Katalan siyasetçi ülkeyi terk ederken diğer eski Katalan özerk yönetim hükümeti üyeleri ve iki sivil toplum örgütün temsilcisi 2 Kasım 2017'de tedbiri kararla tutuklanarak cezaevine gönderilmişti.
Yüksek Mahkemede tutuklu yargılanan eski Katalonya özerk yönetim hükümetinde üyeleri ve sivil toplum örgütü temsilcilerinden 9'u, devlete karşı ayaklanma, kamu parasını kötüye kullanma ve devletin kurumlarına itaatsizlik suçlarından Ekim 2019'da açıklanan kararla 9 ila 13 yıl hapis cezası almıştı.
İspanya'da Ocak 2020'den itibaren iktidarda olan sol koalisyon hükümeti de Katalonya sorununa çözüm amacıyla tutuklu 9 Katalan siyasetçi hakkında 22 Haziran 2021'de kısmi af çıkarmıştı.
Merkezi hükümet ile Katalan özerk hükümeti arasında kurulacak diyalog masasının gelecek hafta ilk toplantısını yapması öngörülüyor.