ANKARA/AA -
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, koronavirüs (Kovid-19) sebebiyle alınan tedbirlere ilişkin, "Faaliyetlerini yavaşlatan, durduran tüm işletmelerimiz küçük veya orta ölçekli olduğuna bakmaksızın kısa çalışma ödeneğine başvurabilirler." dedi.
Selçuk, NTV'de gündeme ilişkin soruları yanıtladı, değerlendirmelerde bulundu.
Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen programların olduğunu, bunların aktif ve pasif iş gücü programları olarak ikiye ayrıldığını ifade eden Selçuk, bu hizmetlere ilişkin bilgi verdi.
Pasif iş gücü programı kapsamında kısa çalışma uygulaması ve işsizlik ödeneğinin bulunduğunu belirten Selçuk, kısa çalışma ödeneğinin hangi sebeplerle uygulandığını anlattı. Selçuk, iş yerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak üçte bir oranında azaltılmasının, faaliyetin kısmen ya da tamamen durdurulmasının kısa çalışma ödeneğinde temel şart olduğunu dile getirdi. Koronavirüsün (Kovid-19) de zorlayıcı sebepler arasında bulunduğunu söyleyen Selçuk, "Kovid-19 sebebiyle etkilenen bütün işletmelerimiz kısa çalışma uygulamasına başvurabilirler İŞKUR üzerinden." ifadesini kullandı.
"Tüm işletmelerimiz başvursunlar"
Selçuk, İşsizlik Sigortası Fonu'nun işverene ve çalışana sağladığı fırsatlara değindi.
Kısa çalışma ödeneğine bütün işletmelerin başvurabileceğinin altını çizen Selçuk, "Başvurular sigortalılarımız tarafından değil, işverenlerimiz tarafından yapılıyor. Çağrıda bulunmak istiyorum, tüm işletmelerimiz başvursunlar." diye konuştu.
Selçuk, herhangi bir çalışan sayısı limitinin bulunmadığını vurguladı. Başvurunun nasıl yapılacağına ilişkin bilgi veren Selçuk, başvuru sürecinde mümkün olduğunca kolaylaştırıcı olacaklarını ve hızlı dönüş yaptıklarını ifade etti.
Kısa çalışma ödeneğine başvuruda belge sayısını azalttıklarını ve formu sadeleştirdiklerini belirterek Bakan Selçuk, işverenlerin çalışanları koruma odaklı yaklaşarak başvurmalarını istedi.
Formda herhangi bir eksik olmaması halinde başvuru sürecinin kısa sürede tamamlanacağını aktaran Selçuk, "İşverenlerimiz de sigortalı çalışanlarımız da müsterih olsunlar biz onları desteklemeye devam edeceğiz." dedi.
Kısa çalışma ödeneğine başvuruda sektör ayrımı olup olmadığına ilişkin Selçuk, bir sektör kısıtlaması olmadığını, her sektörden işletmenin başvurabileceğini dile getirdi.
Selçuk, çalışanların 450 prim günü ve 60 gün hizmet akdini tamamlama şartının bulunduğunu, "Faaliyetlerini yavaşlatan, durduran tüm işletmelerimiz küçük veya orta ölçekli olduğuna bakmaksızın kısa çalışma ödeneğine başvurabilirler." diye konuştu.
Selçuk, kısa çalışma ödeneğinin İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacağını dile getirdi.
Ödenek tutarının ne kadar olduğuna dair de Selçuk, şu bilgileri paylaştı:
"Ödenek bizim sigortalımızın son 12 aylık prime esas kazancı üzerinden hesaplanıyor ve bunun ortalaması alınıyor. Günlük ortalama brüt kazanç üzerinden yüzde 60'ı olarak hesaplanıyor. Bu yalnız brüt olduğu için özellikle asgari ücretlimiz şu anda net aldığı ücretin yaklaşık yüzde 75'ini almış olacak. Yani brüt yüzde 60 deyince kazancın yüzde 60'ı gibi algılanıyor. Net olarak alacağı yüzde 75 oranında olacak.
Bu ödeneğin bir üst limiti var. Bu da aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150'sini geçemiyor yani 1,5 katını geçemiyor. Dolayısıyla aldığı brüt ücret miktarına göre herhangi bir sigortalımız 1752 lira ila 4 bin 381 lira arasında değişen bir kısa çalışma ödeneğine hak kazanacak. Bu da günlük 58 lira ila 146 lira arasındaki bir banda tekabül ediyor. Asgari ücretlimiz için bu oran brütten hesaplandığı için net olarak yüzde 75 gibi bir ödenek."
Selçuk, bu ödeneğin maksimum 3 ay boyunca alınacağını vurguladı.
Kısa çalışma ödeneği için yapılan başvurulara değinen Selçuk, "19 bin firmamız başvurmuş durumda. Bu da yaklaşık 420 bini aşkın sigortalımıza tekabül ediyor. Sektörel dağılımlara baktığımız zaman imalat yüzde 52, ikinci olarak konaklama ve yiyecek hizmetleri faaliyetleri, üçüncü olarak başvuran sektörümüz toptan ve perakende ticaret. Özellikle imalat ve konaklamayı toplarsak yaklaşık yüzde 63'ü o iki sektörden geliyor." dedi.
Zehra Zümrüt Selçuk, telafi çalışma düzenlemesinin hem çalışan hem işveren açısından neler getireceğine ilişkin şunları söyledi:
"Geçici bir süreyle iş yerlerimiz faaliyetlerini azalttı veya durdurdu. Özellikle azalttığı durumlarda çalışma saatlerini azaltmış durumdalar. Biz burada ne yapıyoruz? Hem iş yerimiz iş gücü kaybına uğramasın hem de çalışanlarımız gelir desteğine mahrum kalmasın diye, diyoruz ki 'siz 2 ay boyunca daha az yaptığınız eksik çalışmaları bir sonraki dönemdeki 4 ay boyunca telafi edebilirsiniz.' Böylelikle ne işçimizin ücret kaybı oluyor ne de işverenimizin iş gücü kaybı oluyor. Öncesinde telafi süremiz 2 aydı, bu süreyi biz 2 aydan 4 aya çıkarttık."
"8 milyon vatandaşımıza bu desteği ulaştırmış olacağız"
Selçuk, ihtiyaç sahibi vatandaşlara ne gibi sosyal yardımlar yapılacağı konusunda da açıklamalarda bulundu.
Bakanlık olarak her ay Türkiye genelindeki 1003 sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına periyodik fonlar gönderdiklerini anlatan Selçuk, bu paylar kanalıyla il ve ilçedeki tüm ihtiyaç sahiplerine ulaşmaya çalıştıklarını ifade etti.
Geçen aya kadar vakıflara 135 milyon gönderdiklerine işaret eden Selçuk, bu ay Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın tensipleriyle bu miktarı 180 milyona çıkardıklarını, gelecek dönemde vali ve kaymakamların koordinasyonunda daha fazla haneye ulaşacaklarını ve ilerleyen zamanlarda bu payı da artırabileceklerini söyledi. Bakan Selçuk, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Hazine ve Maliye Bakanımız Berat Albayrak ile beraber bir sosyal destek paketimiz var. Bunu özellikle vurgulamak istiyorum inşallah diğer fazları da gelecek. Bunun birinci fazında biz, 2 milyon 111 bin haneye 1000'er lira destek sağladık. İlk ödemeleri de 1 Nisan'da yapılmaya başlanacak. Koronavirüs etkilerini de düşündüğümüz için kesinlikle fiziki bir başvuru almadık. Bunları, bütün hanelerimizin T.C. numalarına PTT kanalıyla göndereceğiz. 2 milyon hane olduğu için ortalama haneyi yaklaşık 4 kişiden hesaplarsak, 8 milyon vatandaşımıza da bu desteği ulaştırmış olacağız inşallah."
Düzenli ve süreli yardımlar olmak üzere 43 programları olduğunu dile getiren Selçuk, ilk etapta düzenli yardım alanların bir kısmını kapsam altına aldıklarını, diğer fazlarda ihtiyaç sahibi bütün hanelere ulaşmayı amaçladıklarını ifade etti.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Selçuk, emekli ikramiyelerinin de 7-11 Nisan'da PTT aracılığıyla vatandaşların evlerine gönderileceğini belirterek bu süreçte vatandaşların evlerinden çıkmamalarını söyledi.
Vatandaşlara çağrıda bulunan Selçuk, şunları kaydetti:
"Bizim yıllardır üzerinde çalıştığımız bir e-devlet kapımız, burada bizim 5 bini aşkın kamu hizmetlerini sunduğumuz uygulama var. Bakanlık olarak da özellikle SGK ve İŞKUR kanalıyla 227 hizmetimiz var. Dolayısıyla vatandaşlarımız, hiç evlerinden çıkmadan, çoğu kamu hizmetine e-devlet aracılığıyla online ulaşabiliyorlar. Muhakkak önce baksınlar, bu hizmetlerin çoğu mutlaka e-devlet kapısında var. Önce dijital ortamda başvursunlar. Evde kalmak çok mühim."
